Nghị trường nóng chuyện đất đai

Sửa Dự Luật Đất đai vì quyền lợi cả người dân và Nhà nước

I. Luật Đất đai đã trở nên “lỗi thời”? - (27/05)

Nhiều ý kiến của các chuyên gia kiến nghị nên thừa nhận sở hữu tư nhân về đất đai và hướng đến đa dạng hóa sở hữu đất đai. Trong khi đó, các quy định về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai chưa rõ, gây khó khăn cho việc áp dụng, khung xử phạt các lỗi vi phạm quá thấp, thị trường bất động sản trầm lắng kéo dài. Nếu đất vẫn là sở hữu của Nhà nước, chỉ cho thuê trong 20-30 năm, sau thời hạn đó họ chưa chắc có được tiếp tục thuê nữa hay không thì họ sẽ chỉ đầu tư cầm chừng hoặc khai thác cạn kiệt sao cho có lời nhất trong 20-30 năm đó. Theo kết quả giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trong tổng số quyết định hành chính về đất đai bị khiếu nại, tố cáo thì tỉ lệ khiếu nại, tố cáo đúng, khiếu nại, tố cáo có đúng có sai (trong nội dung khiếu nại, tố cáo bên cạnh nội dung đúng còn có nội dung khác sai) chiếm gần một nửa (47,8%), có địa phương tỉ lệ này rất cao.

KTĐT - Ngày 7/6, trao đổi với báo chí bên lề kỳ họp Quốc hội, Bộ trưởng Bộ TN&MT Nguyễn Minh Quang khẳng định: Giá đất là vấn đề cơ bản giải quyết tình trạng khiếu kiện liên quan đến đất đai. Ban quản lý khu kinh tế được giao lại đất có thu tiền sử dụng đất, giao lại đất không thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất cho người có nhu cầu sử dụng đất trong các khu chức năng của khu kinh tế theo quy định tại các Điều 53, 54 và 55 của Luật này. Cũng không nên cầu toàn và hy vọng đó là giá thị trường 100% bởi vì, thị trường đất đai là thị trường nóng lạnh bất thường, không ổn định. Ông phát biểu: “Khái niệm “phù hợp với giá thị trường” là một khái niệm khó nắm bắt, vì chưa thể xác định được chính xác thế nào là giá thị trường”. Các công ty liên doanh có nhu cầu thuê đất để đầu tư xây dựng nhà cho thuê bị bắt buộc phải đóng tiền sử dụng đất một lần. Đất để làm mặt bằng chế biến khoáng sản thuộc loại đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp có chế độ sử dụng đất như đất thương mại, dịch vụ, đất cơ sở sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp khác quy định tại Điều 147 của Luật này.

II. Mức thu từ đất đai cho ngân sách đã gấp 10 lần

Công bằng trong đền bù đất để đảm bảo quyền lợi chính đáng của người dân (Trong ảnh: Người dân làm thủ tục nhận sổ đỏ tại UBND quận Ba Đình) Còn nhiều phức tạp về việc thu hồi đất ĐBQH Trần Ngọc Vinh (Phó trưởng đoàn Hải Phòng) nêu ý kiến: “Thực tế những năm vừa qua vì mục đích phát triển kinh tế chúng ta đã thu hồi quá nhiều đất nhưng một số dự án lại để hoang hóa, lãng phí đất đai trong khi người nông dân không có đất để canh tác dẫn đến đời sống gặp khó khăn, gây bức xúc trong nhân dân là nguyên nhân của tình trạng khiếu kiện về đất đai kéo dài”. Ban Chấp hành Trung ương Đảng cũng nhất trí xác định: Quyền sử dụng đất cũng là một loại tài sản và hàng hóa đặc biệt nhưng không phải là quyền sở hữu. Một sai phạm đặc biệt nghiêm trọng của TT-Huế được TTCP phát hiện là chuyển đổi 3204,8 ha rừng phòng hộ thành rừng sản xuất. Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất không sát với tình hình phát triển KT-XH ở địa phương, không đồng bộ với quy hoạch chi tiết được phê duyệt. Bên cạnh đó, theo quy định về trách nhiệm của cơ quan cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và cơ quan cấp giấy phép xây dựng thì các cơ quan nhà nước có trách nhiệm thanh tra phát hiện và xử lý kịp thời các vi phạm về đất đai, xây dựng. Ông Tommy Osterberg - chuyên gia cơ quan quản lý đất đai Thụy Điển chia sẻ, không chỉ ở Thụy Điển mà ở nhiều quốc gia, vấn đề mấu chốt khi thực hiện thu hồi đất chính là việc định giá đất thu hồi phải phù hợp với giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất trên thị trường.

So sánh với luật đất đai của một số nước duy trì tư hữu về đất đai, quyền của người sử dụng đất của chúng ta cũng không thua kém mấy và quyền của Nhà nước cũng không quá nhiều. Môt nhiệm vụ trọng tâm được Phó Thủ tướng giao cho Bộ Tư pháp cùng các Bộ liên quan là rà soát, đánh giá tất cả các văn bản pháp luật liên quan đến Luật đất đai 2003, tổng kết các nội dung liên quan đến công chứng, chứng thực các giao dịch về quyền sử dụng đất, đấu giá quyền sử dụng đất. Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là giấy chứng nhận do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp cho người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất. Vì vậy, phải phân loại chính xác các loại dự án phát triển kinh tế - xã hội cho các mục đích và lợi ích cụ thể, tách các dự án kinh tế vì lợi ích thuần túy của nhà đầu tư ra khỏi phạm vi các dự án phát triển kinh tế - xã hội trong chính sách thu hồi đất này, nhằm tránh lợi dụng và tạo ra các bất bình xã hội.Tại thời điểm này, đặt ra vấn đề sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai trên cơ sở có tính đến việc thực hiện trưng cầu dân ý là hết sức cần thiết. Hiện nay cũng chỉ còn ở một số nước như nước ta (sở hữu toàn dân), Trung Quốc (sở hữu tập thể và sở hữu nhà nước), Cuba và Triều Tiên (sở hữu nhà nước).

III. Tham nhũng trong lĩnh vực đất đai: Bài toán chưa có lời giải

Xây dựng pháp luật đất đai là việc cần phải làm rất thận trọng, khi tham nhũng trong quản lý đất đai và khiếu kiện của dân về đất đai vẫn đang ở mức rất "nóng". Trong hệ thống pháp luật hiện hành, cơ chế Nhà nước thu hồi đất có nguồn gốc từ chế độ sở hữu toàn dân về đất đai. Đó là luận điểm đáng lưu ý của một số chuyên gia địa chính giàu kinh nghiệm được nêu ra tại một cuộc hội thảo mới đây. Trên cơ sở đó, Bộ đã tổng hợp tiếp thu một số góp ý của nhân dân và tổng hợp bổ sung vào Dự thảo chuẩn bị báo cáo Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội vào thời gian tới. Quy định này phù hợp với Điều 83 của Hiến pháp 1992 và với Điều 74 của Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992. Liệu có nên xem là "thiếu” không, văn bản quan trọng này, khi đến nay chưa được ban hành và người dân vẫn chưa hết phấp phỏng.

Đang đỉnh điểm mùa khô mà liên tục mưa trái mùa làm hàng nghìn ha muối ở Bạc Liêu, Trà Vinh, Sóc Trăng, Bến Tre. Nghe đã thấy không ổn về đạo lý, từ đó gây bức xúc vô cùng cho người bị thu hồi đất. Yêu cầu của đợt thanh tra là làm rõ kết quả việc quản lý sử dụng đất, việc thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai, đồng thời xác định cụ thể các tồn tại, vi phạm. Luật Đất đai năm 2003 có nhiều quy định thoáng hơn so với trước đây, góp phần phát triển thị trường bất động sản - Ảnh: L. Vũ (tổng hợp) Gửi cho bạn bè Bản in. Còn ở các khu vực giáp ranh như giữa Hà Nội với các tỉnh xung quanh, chỉ cách nhau một con mương mà chênh lệch gấp 5-6 lần.